Аддзел выкарыстання дакументаў, інфармацыі і публікацыйнай дзейнасці быў утвораны 17 жніўня 1979 г. пад назвай "Аддзел выкарыстання дакументаў і інфармацыі". З 1 студзеня 2025 г. ён мае цяперашнюю назву.
 

У адпаведнасці з Палажэннем аб аддзеле асноўнымі яго задачамі з’яўляюцца:

• вызначэнне асноўных напрамкаў і аналіз работы архіва па выкарыстанні дакументаў, падрыхтоўка прапаноў па іх удасканаленню;
• арганізацыя і правядзенне работы па выкарыстанні дакументаў на карысць грамадства, забеспячэнні правоў і законных інтарэсаў грамадзян;
• вывучэнне перадавога айчыннага і замежнага вопыту ў галіне выкарыстання дакументаў, укараненне яго ў практыку работы аддзела, архіва;
• нарматыўна-метадычнае забеспячэнне работы па выкарыстанні дакументаў;
• вызначэнне асноўных напрамкаў і аналіз работы архіва па навуковым даследаванні і публікацыі дакументаў, падрыхтоўка прапаноў па іх удасканаленні;
• навуковыя даследаванні і публікацыя дакументаў і іншых навуковых прац на карысць грамадства ў навуковых, навукова-папулярных, культурна-асветніцкіх, навучальных і сацыяльна-прававых мэтах;
• вывучэнне перадавога айчыннага і замежнага досведу ў галіне навуковага даследавання і публікацыі дакументаў, укараненне яго ў практыку работы аддзела, архіва;
• распрацоўка навуковых тэм і нарматыўна-метадычнае забеспячэнне работы па публікацыі дакументаў.

Аддзел у адпаведнасці с ускладзенымі задачамі:

• рыхтуе прапановы да праектаў праграм, перспектыўных і бягучых планаў работы архіва па профільных аддзелу напрамках, забяспечвае іх рэалізацыю, складае справаздачы аб іх выкананні, удзельнічае ў распрацоўцы і абмеркаванні тэарэтычных і метадычных пытанняў навуковага выкарыстання архіўных дакументаў;
• рыхтуе прапановы да асноўных напрамкаў і тэматыкі навукова-даследчай і метадычнай работы архіва ў галіне выкарыстання і публікацыі дакументаў: рыхтуе тэматычныя выданні, бярэ ўдзел у распрацоўцы навукова-даследчых тэм і метадычных дапаможнікаў па профільных аддзелу напрамках, укараняе іх вынікі ў практыку работы аддзела, архіва;
• інфармуе зацікаўленыя ў рэтраінфармацыі арганізацыі аб дакументах архіва па актуальнай тэматыцы праз сродкі масавай інфармацыі. Выяўляе дакументы па запытах органаў дзяржаўнай улады, Дэпартамента па архівах і справаводству Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь і інш.;
• арганізуе работу чытальнай залы архіва, згодна з вызначаным парадкам забяспечвае абслугоўванне даследчыкаў у чытальнай зале. Арганізуе выставы дакументаў, праводзіць экскурсіі па архіве, лекцыі, сустрэчы з грамадскасцю;
• вывучае патэнцыйныя патрэбы грамадства ў рэтраспектыўнай інфармацыі, ажыццяўляе рэкламаванне работ і паслуг, якія выконваюцца па дакументах архіва ў мэтах пашырэння дагаворных работ і платных паслуг;
• выконвае тэматычныя і генеалагічныя запыты дзяржаўных, грамадскіх устаноў, прадпрыемстваў і ўстаноў недзяржаўнай формы ўласнасці, грамадзян Рэспублікі Беларусь, замежных арганізацый і грамадзян на дагаворных асновах і ў адпаведнасці з прэйскурантам, згодна з вызначаным парадкам выдае ім даведкі, копіі і выпіскі з дакументаў;
• выконвае запыты біяграфічнага характару, якія паступілі ад жыхароў рэспублікі і замежных грамадзян. Вядзе прыём грамадзян;
• згодна з вызначаным парадкам выконвае дагаворныя работы, аказвае платныя паслугі па выкарыстанні дакументаў. Рыхтуе праекты дагавароў на выкарыстанне архіўных дакументаў, у тым ліку на выкарыстанне архіўнай інфармацыі ў камерцыйных мэтах, вядзе іх улік;
• ажыццяўляе падрыхтоўку да выдання самастойна ці сумесна з іншымі архіўнымі і навуковымі ўстановамі даведнікаў аб складзе і змесце дакументаў архіва, дакументальных публікацый па профілі архіва ў адпаведнасці з задачамі культурна-асветніцкай працы, патрэбамі развіцця беларускай навукі і культуры, артыкулаў, нарысаў, падборак і інш. матэрыялаў для перыядычнага друку;
• арганізуе работу навукова-даведачнай бібліятэкі і даведачна-інфармацыйнага фонду архіва;
• забяспечвае захаванасць дакументаў ў працэсе іх выкарыстання, удзельнічае ў стварэнні на падставе інфармацыі дакументаў баз дадзеных даследчага характару і арганізуе доступ да іх;
• вядзе ўліковыя дакументы па выкарыстанні і аналізуе эфектыўнасць выкарыстання дакументаў архіва, рыхтуе прапановы па яго удасканаленні;
• праводзіць эканамічны аналіз работы аддзела, аналізуе ўзровень выканання норм выпрацоўкі ў аддзеле, рыхтуе прапановы па выніках аналізу;
• распрацоўвае канкрэтныя нормы работы на падставе тыпавых норм часу і выпрацоўкі на асноўныя віды работ;
• вывучае і выкарыстоўвае айчынны і замежны вопыт работы ў галіне навуковага выкарыстання архіўных дакументаў і ажыццяўляе мерапрыемствы па ўкараненні ў практыку навуковых распрацовак;
• арганізуе падрыхтоўку і правядзенне нарад, семінараў па профільных аддзелу напрамках, удзельнічае ў рабоце навуковых і навукова-практычных канферэнцый, нарад, семінараў;
• удзельнічае ў рабоце Вучонага савета, дырэкцыі, экспертна-метадычнай камісіі, уносіць на разгляд пытанні развіцця архіўнай справы па профільных аддзелу напрамках, рыхтуе матэрыялы да абмеркавання, кантралюе выкананне прынятых рашэнняў.
• рыхтуе прапановы да праектаў праграм, перспектыўных і бягучых планаў работы архіва па профільных аддзелу напрамках, забяспечвае іх рэалізацыю, складае справаздачы аб іх выкананні, удзельнічае ў распрацоўцы і абмеркаванні тэарэтычных і метадычных пытанняў навуковых даследаванняў і публікацыі архіўных дакументаў;
• рыхтуе прапановы да асноўных напрамкаў і тэматыкі навукова-метадычнай і работы архіва ў галіне навуковых даследаванняў і публікацыі дакументаў;
• вывучае і выяўляе патэнцыяльныя патрэбы грамадства ў рэтраспектыўнай інфармацыі, рыхтуе тэматычныя выданні, зборнікі дакументаў, прымае ўдзел у распрацоўцы навукова-даследчых тэм і метадычных дапаможнікаў па профільных аддзелу напрамках, укараняе іх вынікі ў практыку работы аддзела, архіва;
• ажыццяўляе падрыхтоўку да выдання самастойна ці сумесна з іншымі архіўнымі і іншымі ўстановамі даведнікаў аб складзе і змесце дакументаў архіва, дакументальных публікацый паводле профілю архіва ў адпаведнасці з задачамі культурна-асветніцкай работы, патрэбамі развіцця беларускай навукі і культуры, артыкулаў, нарысаў, падборак і іншых матэрыялаў для перыядычнага друку;
• каардынуе работу сувыканаўцаў па падрыхтоўцы публікацый, арганізуе іх абмеркаванне і рэцэнзаванне;
• праводзіць работу па папулярызацыі звестак пра дакументы архіва ў перыядычным друку, тэлебачанні, радыё і іншых сродках масавай інфармацыі;
• вядзе ўлік публікацый і аналізуе эфектыўнасць навуковых даследаванняў і публікацый дакументаў архіва, рыхтуе прапановы па ўдасканаленні работы;
• вывучае і выкарыстоўвае айчынны і замежны досвед работы ў галіне навуковых даследаванняў і публікацыі архіўных дакументаў і ажыццяўляе мерапрыемствы па ўкараненні ў практыку навуковых распрацовак;

в.а. загадчыка аддзела: Зяньковіч Аляксандр Вячаслававіч